Με πάσα τιμή και σε συγκινησιακά φορτισμένο κλίμα τιμήθηκε την Κυριακή 15/05 η ημέρα μνήμης της Γενοκτονίας του Ποντιακού Ελληνισμού. Τιμώντας τη μνήμη των 353.238 νεκρών Ελλήνων του Πόντου, παρουσία της Δημοτικής Αρχής, εκπροσώπων πολιτιστικών και Αθλητικών Συλλόγων Ποντίων του Δήμου, πραγματοποιήθηκε στον Ιερό Ναό του Αγίου Παντελεήμονα Αμπελοκήπων η Επιμνημόσυνη Δέηση και η κατάθεση στεφάνων στο Μνημείο Προσφυγικού Ελληνισμού το οποίο βρίσκεται στο παρακείμενο πάρκο. Για τη Γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού μίλησε από το σολέα του ναού ο Δήμαρχος Αμπελοκήπων-Μενεμένης και Α’ Αντιπρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας Λάζαρος Κυρίζογλου.

Στην σύντομη ομιλία του ο Δήμαρχος μεταξύ άλλων ανέφερε ιστορικά στοιχεία και γεγονότα που μας συγκίνησαν. «Σήμερα, 108 χρόνια από την έναρξη και 100 χρόνια από τον τερματισμό της γενοκτονίας με τη Μικρασιατική Καταστροφή, τιμάμε τη μνήμη της μεγάλης θυσίας, το σθένος και την αντοχή των ξεριζωμένων, των διωγμένων. Αυτών που κατάφεραν να ξαναστήσουν τις μνήμες, τα ήθη, τα έθιμα των πατρίδων τους, στους καταυλισμούς της προσφυγιάς και στη συνέχεια να προκόψουν και να μεγαλουργήσουν ξανά, στις τέχνες, στα γράμματα, στο εμπόριο, στα άρματα όποτε τους χρειάστηκε η πατρίδα.»

Ακολουθεί το κείμενο της ομιλίας

ΗΜΕΡΑ ΜΝΗΜΗΣ ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑΣ

ΤΟΥ ΠΟΝΤΙΑΚΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ (15/5/2022)

Αγαπητοί Πατριώτες

Σήμερα θυμόμαστε, τιμάμε και πενθούμε τους 353.238 νεκρούς προγόνους μας δηλ. το 50% του πληθυσμού, αθώα θύματα της τουρκικής θηριωδίας, της μελετημένης και συστηματικής γενοκτονίας σε βάρος του Ποντιακού Ελληνισμού από το 1914 μέχρι το 1923. Θυμόμαστε, σαν Έλληνες, Πόντιοι πρόσφυγες ή προσφυγικής καταγωγής, τις αλησμόνητες και ποτέ χαμένες πατρίδες.

Σήμερα, 108 χρόνια από την έναρξη και 100 χρόνια από τον τερματισμό της γενοκτονίας με τη Μικρασιατική Καταστροφή, τιμάμε τη μνήμη της μεγάλης θυσίας, το σθένος και την αντοχή των ξεριζωμένων, των διωγμένων. Αυτών που κατάφεραν να ξαναστήσουν τις μνήμες, τα ήθη, τα έθιμα των πατρίδων τους, στους καταυλισμούς της προσφυγιάς και στη συνέχεια να προκόψουν και να μεγαλουργήσουν ξανά, στις τέχνες, στα γράμματα, στο εμπόριο, στα άρματα όποτε τους χρειάστηκε η πατρίδα.

Η παρουσία των Ποντίων στα παράλια του Εύξεινου Πόντου χρονολογείται από την πρώτη π.Χ. χιλιετία με τις αποικίες της Αρχαίας Ελλάδας. Έκτοτε το ελληνικό στοιχείο εδραιώθηκε στην περιοχή οργανωμένο διαδοχικά στις πόλεις-κράτη της αρχαιότητας, τα βασίλεια των Μιθριδατών, της αυτοκρατορίας των Ελληνιστικών χρόνων και του Βυζαντίου, μέχρι το 1461 που υπέκυψε στην οθωμανική κατοχή. Ακόμη και κάτω από τον τουρκικό ζυγό όμως το ελληνικό δαιμόνιο ανέδειξε σε περίοπτες θέσεις την οικονομία, την κοινωνική ζωή και τον πολιτισμό της περιοχής και συνοδεύτηκε από σημαντική δημογραφική αύξηση. Έτσι στις αρχές του εικοστού αιώνα στην παραευξείνια περιοχή κατοικούσαν 750.000 Έλληνες ενώ στον Καύκασο έμεναν άλλες 150.000.

Όμως αγαπητοί πατριώτες, ας είμαστε ειλικρινείς. Όλα όσα γίνονται προς τιμήν των αθώων θυμάτων του Πόντου είναι λίγα. Για να έρθει η λύτρωση και η ηθική δικαίωση πρέπει ν’ απαντηθούν δύο μεγάλα ερωτήματα: Τι συνέβη και Γιατί συνέβη;

Συνέβη, έγινε γενοκτονία, γενοκτονία συγκλονιστική. Το μαρτυρούν χιλιάδες έγγραφα των πρεσβειών και των προξενείων ξένων χωρών στην Τουρκία, προκύπτει από τις καταθέσεις των διασωθέντων αλλά και από ομολογίες Τούρκων αξιωματούχων.

Είναι καιρός να αναγνωρισθεί διεθνώς η γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού και να καταδικασθεί η Τουρκία, έτσι όπως καταδικάσθηκε στην Ιστορική Συνείδηση της ανθρωπότητας η ναζιστική Γερμανία.

Οι Τούρκοι αρνούνται σήμερα τη σφαγή των Ποντίων και των Αρμενίων. Κι όταν βρίσκονται αντιμέτωποι με αδιάσειστα ντοκουμέντα, τα αποδίδουν στις αναπόφευκτες ακρότητες του πολέμου. Η αλήθεια είναι πολύ διαφορετική.

Η γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου ήταν ένα καλά μελετημένο σχέδιο, στα πλαίσια της τακτικής της εξόντωσης, όλων των μειονοτήτων της άλλοτε κραταιάς Αυτοκρατορίας. Ένα σχέδιο που άρχισε να εφαρμόζεται από το 1914 και ολοκληρώθηκε με την καταστροφή του 1922.

Η εξόντωση των εθνικών και θρησκευτικών μειονοτήτων ήταν σύλληψη του νεοτουρκικού κομιτάτου και η επεξεργασία του σχεδίου έργο των Νεότουρκων και της γερμανικής αποστολής υπό τον στρατηγό Λίμαν φον Σάντερς.

Το εξετέλεσαν οι τουρκικές αρχές με πρωτεργάτες τους αιμοσταγείς μακελάρηδες του Ελληνισμού Τοπάλ Οσμάν, Ταλαάτ και Νουρεντίν Πασά, τον μετέπειτα μακελάρη της Σμύρνης.

Γιατί όμως είναι γενοκτονία;

Γιατί έγινε με την κατάργηση του προνομιακού καθεστώτος, την στρατολογία χριστιανών και την εξόντωση οικογενειών, τις επιτάξεις και φορολογίες, τους εξισλαμισμούς, τα κακουργήματα, τις απελάσεις.

Οι μαζικοί εκτοπισμοί και οι αθρόες απελάσεις ήταν το κατεξοχήν εξοντωτικό μέτρο των τουρκικών αρχών εναντίον των Ελλήνων, η εφαρμογή του οποίου αποφασίστηκε τον Ιούνιο του 1915. Μάλιστα οι 1014/12-6-21 και 941/16-6-21 διαταγές για εκτοπισμό των Ελλήνων στο Κουρδιστάν και στη Συρία, φέρουν την υπογραφή του ίδιου του Κεμάλ.

Είναι γενοκτονία γιατί υπέστησαν τα πάνδεινα κι έχασαν τη ζωή τους όχι για κάτι που έκαναν αλλά γι’ αυτό που ήταν. Γιατί ήταν Χριστιανοί κι Έλληνες.

Σημαντικότατη και σωτήρια ήταν η δράση των ηρωικών Ποντίων ανταρτών κυρίως στις περιοχές της Πάφρας, της Έρπαα, της Σαμψούντας, του Τσαρταλπά, της Σάντας.

Η αναγνώριση της γενοκτονίας είναι πράξη δικαίου και για τον ίδιο τον τουρκικό λαό. Πρέπει να γνωρίσει, να αναγνωρίσει την αλήθεια και να καταδικάσει το έγκλημα. Μόνο έτσι θα απαλλαγεί από το μεγάλο «κατηγορώ» που τον βαραίνει 100 ολάκερα χρόνια.

Αντί αυτού όμως η Τουρκία σήμερα με τον πρόεδρό της Ερντογάν εκτοξεύει διαρκώς απειλές και προκαλεί εντάσεις. Το σχέδιο της «Γαλάζια Πατρίδας», η αμφισβήτηση της Συνθήκης της Λωζάννης, η ρητορική για την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών του Βορειοανατολικού Αιγαίου, η προσπάθεια δημιουργίας γκρίζων ζωνών, το τουρκολιβυκό μνημόνιο, οι έρευνες σε περιοχές ελληνικής ΑΟΖ, η εργαλειοποίηση των μεταναστευτικών ροών. Οι ανυπόστατοι ισχυρισμοί και οι παραληρηματικές προκλήσεις έχουν πυροδοτήσει ένα θερμό σκηνικό την τελευταία τριετία.

Ολόκληρη η ανθρωπότητα αλλά κι εμείς οι Χριστιανοί και ιδιαίτερα οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί, είδαμε τον Τούρκο Πρόεδρο Ερντογάν, ως νέο σουλτάνο, να μετατρέπει αδίστακτα σε τζαμί την Αγία Σοφία, ένα μνημείο της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς αλλά και της Χριστιανικής κληρονομιάς, ένα αριστούργημα μοναδικό, αρχιτεκτονικής που επί χίλια χρόνια λειτουργούσε ως Ορθόδοξος Χριστιανικός Ναός, αγνοώντας τις εκκλήσεις του Οικουμενικού Πατριάρχη, των ΗΠΑ, της Ρωσίας, της Ε.Ε., της ΟΥΝΕΣΚΟ.

Πρόκειται για μία πράξη ιεροσυλίας. Τέτοια πράξη ιεροσυλίας είναι και η μετατροπή της Μονής της Χώρας σε τζαμί στην Κωνσταντινούπολη και η διοργάνωση μουσικής εκδήλωσης (πάρτυ) στην Παναγία Σουμελά στην Τραπεζούντα.

Εφέτος συμπληρώνονται 100 χρόνια από την Μικρασιατική Καταστροφή. Ποτέ άλλοτε στην ιστορία δεν έγινε τέτοιο και τόσο βίαιο και μεγάλο κακό σε τόσο σύντομο και συμπυκνωμένο χρόνο. Η μεγαλύτερη βίαιη ακούσια μετακίνηση πληθυσμού στην ιστορία μέχρι τότε.

Η τραγωδία της Μικρασιάτικης καταστροφής στοίχισε στο Ελληνικό Έθνος: 25.000 νεκρούς και τραυματίες στρατιώτες. Πάνω από 1.500.000 Έλληνες αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις εστίες των προγόνων τους και να έρθουν σαν πρόσφυγες στην Ελλάδα, αφήνοντας πίσω τους πάνω από 600.000 νεκρούς.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε ο Ελ. Βενιζέλος με το υπόμνημά του στη Συνδιάσκεψη της Ειρήνης του Παρισιού, στη Μικρά Ασία ζούσαν 1.694.000 Έλληνες. Στη Θράκη και την περιοχή της Κωνσταντινούπολης 731.000. Στην περιοχή της Τραπεζούντας 350.000, σε όλο τον Πόντο 750.000 και στα Άδανα 70.000. Σύνολο 3.245.000 Έλληνες που αποτελούσαν πάνω από το 20% του πληθυσμού της περιοχής, στην οποία κατοικούσε και το 50 και πλέον % του πληθυσμού του τότε Ελληνικού κράτους που ανέρχονταν σε μόλις 6.000.000 κατοίκους.

Αγαπητοί πατριώτες

Ας ανανεώσουμε κι εφέτος για μια ακόμη φορά την αμοιβαία, μεταξύ μας υπόσχεση για αγώνα. Αγωνιζόμαστε και απαιτούμε:

1. την παγκόσμια καταδίκη της Τουρκίας για την σε βάρος μας γενοκτονία.
2. την αναγνώριση της γενοκτονίας από την Τουρκία και τους διεθνείς οργανισμούς.

Κυρίες και κύριοι

Η εφετινή εκδήλωση τιμής και μνήμης βρίσκει τον Ποντιακό Ελληνισμό θρηνούντα τον Ιεράρχη του Μητροπολίτη Δράμας Παύλο ο οποίος στάθηκε συμπαραστάτης και αρωγός στις διεκδικήσεις και στα δίκαια αιτήματα του Ποντιακού Ελληνισμού.

Εξεδήμησε εις Κύριον την 3^η Μαΐου 2022. Πλούσιο το έργο του στη Δράμα. Μεταξύ άλλων έχτισε και εγκαινίασε τον Ιερό Ναό του Εθνομάρτυρα Αγίου Χρυσοστόμου Σμύρνης και του Αγίου Δαυίδ του Κομνηνού στα Κουδούνια της Δράμας, του τελευταίου Αυτοκράτορα της Τραπεζούντας, ο οποίος σφαγιάσθηκε οικογενειακώς και για την αγιοκατάταξη του οποίου μερίμνησε σχετικώς. Ας είναι αιωνία η μνήμη του.